ความหมายของคำว่า "จัดฟัน"

นิยามของ การจัดฟัน

      การจัดฟัน เป็นกระบวนการแก้ไขความไม่สมดุลที่เกิดขึ้นจากการเรียงตัวของฟัน และการสบฟันที่ผิดปกติให้กลับไปสู่สภาพที่เป็นปกติ ซึ่งโครงสร้างที่ถูกปรับเปลี่ยนรวมทั้งฟันที่ถูกเลื่อนไปจะเกิดจากการใช้แรงที่ละเอียดอ่อนทั้งจากเครื่องมือภายนอกและภายในช่องปากเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการปรับแต่งใหม่ กระดูกที่ล้อมรากฟันจะเกิดการละลายและเสริมสร้างใหม่ของกระดูกแบบค่อยเป็นค่อยไปและเกิดการเคลื่อนตัวของฟันในอัตราเฉลี่ยประมาณ 1 มิลลิเมตร ต่อ 1 เดือน

ที่มาและสาเหตุของ การจัดฟัน

      เนื่องจากการเรียงตัวของฟันแต่ละคนไม่เหมือนกัน ขึ้นกับพันธุกรรมเป็นตัวกำหนดซึ่งมีผลต่อขนาด รูปร่าง และ ความสัมพันธ์ระหว่างขากรรไกรกับปัจจัยอื่นๆ ที่มีผลต่อการเรียงตัวของฟัน ได้แก่ ขนาดของฟันใหญ่หรือเล็ก จำนวนฟันที่มี อาจมีฟันขาดหายไป หรือมีฟันเกินนิสัยบางอย่างที่มีผลต่อฟัน เช่น การดูดนิ้ว กัดเล็บ การกลืนโดยเอาลิ้นดุนฟัน การหายใจ ทางปาก การถอนฟันน้ำนมก่อนเวลาที่สมควร

ประโยชน์ของ การจัดฟัน

      ช่วยแก้ปัญหาในการบดเคี้ยวอาหาร ช่วยทำให้ใบหน้ามีความสวยงามและแก้ไขความผิดปกติในการทำหน้าที่ของ อวัยวะในช่องปากให้เป็นไปอย่างถูกต้อง เช่น การเรียงฟันที่ไม่ดี อาจส่งผลให้เกิดการปวดของขากรรไกร หรืออาจทำให้เหงือกบาดเจ็บ หรืออาจทำให้เสี่ยงต่อการเกิดฟันผุและเหงือกอักเสบ หรืออาจจำเป็นต้องจัดฟันเพื่อการรักษาชนิดอื่นให้ประสบผลสำเร็จมากขึ้น เช่น การใส่สะพานฟัน การครอบฟัน และการใส่ฟันชนิดถอดได้

จัดฟันมีความสำคัญมากแค่ไหน ทำไมต้องทำ

      ผู้ที่มีปัญหาเรื่องฟันเกหลายซี่ ขากรรไกรบนล่างไม่สัมพันธ์กัน จำนวนฟันรวมแล้วต้องการพื้นที่ในขากรรไกรมากกว่าขนาดของขากรรไกร ทำให้ฟันเกซ้อน คุด ที่อาการหนักก็ฟันล่างครอบฟันบนซะเลย ซึ่งปกติฟันบนจะครอบฟันล่าง การรักษาจะยุ่งยากตามปัญหา แต่ทันตแพทย์ก็สามารถแก้ปัญหาได้แต่ละราย ต้องเข้ารับการตรวจจากทันตแพทย์ผู้ชำนาญ ผู้ที่ต้องการเข้ารับการจัดฟัน หากฟันได้รับการดูแลตั้งแต่เด็ก เริ่มจากฟันกรามแท้ขึ้นมาจะดีมาก ถ้ามีปัญหาการสบฟันผิดปกติจะได้แก้ไขทัน และง่ายต่อการรักษาต่อไป

ในเบื้องต้นทันตแพทย์จะขยายขากรรไกรซึ่งเริ่มทำได้ตั้งแต่อายุประมาณ 10 - 11 ปี และใช้ระยะเวลาในการติดเครื่องมือประมาณ 2 - 3 ปี

กรณีผู้เข้ารับการจัดฟันอายุ ตั้งแต่ 25 ปีขึ้นไปอาจต้องใส่เครื่องมือนานกว่าปกติ และใส่ retainer (พลาสติกยึดฟันหลังการรักษา) นานกว่าปกติ

อย่างไรก็ตามมักมีคำถามว่ามีการจัดฟันที่ไม่เห็นลวดหรือโลหะหรือยางได้หรือไม่ ซึ่งปัจจุบันสามารถทำได้ โดยทันตแพทย์จะใส่เครื่องมือซ่อนไว้ด้านหลังฟัน ทำให้มองไม่เห็นเครื่องมือ ระหว่างการรักษา

การดูแลรักษาฟันเพื่อการจัดฟัน

      ก่อนจัดฟันต้องตรวจสุขภาพช่องปากและฟัน ถ้ามีฟันผุก็ต้องอุดฟันก่อน และขูดหินปูนเคลือบฟลูออไรด์และเคลือบร่องฟันที่มีหลุมลึกเพื่อป้องกันฟันผุขณะจัดฟัน ใน 2-3 ปี ผู้ที่เข้ารับการจัดฟันจะได้รับการขูดหินปูน เคลือบร่องฟันพร้อมเคลือบฟลูออไรด์ทุก 3 - 6 เดือน และทันตแพทย์จะตรวจฟันตลอดว่ามีฟันผุเพิ่มขึ้นหรือไม่ ถ้ามีจะได้ทำการรักษาได้ทันที

หลังจัดฟันเสร็จเรียบร้อย ผู้ที่จัดฟันจะต้องมาพบทันตแพทย์ทุก 6 เดือน เพื่อตรวจสุขภาพฟันและใส่ retainer (พลาสติกยึดฟันหลังการรักษา) อย่างเคร่งครัดตามเวลาที่ทันตแพทย์กำหนด ผู้ที่ไม่ใส่ retainer ตามทันตแพทย์สั่งจะต้องเริ่มต้นจัดฟันใหม่อีกรอบ

จัดฟัน Damon System

การจัดฟันแบบ Damon ถูกคิดค้นและออกแบบเฉพาะ ให้สามารทำความสะอาดได้อย่างง่ายดายและสะดวกสบาย เพราะไม่มียางยึดติดอุปกรณ์ดัดฟันซึ่งเป็นแหล่งสะสมคราบฟัน (Plaque) ด้วยเหตุนี้การจัดฟันแบบ Damon ทำให้การดูแลรักษาสุขภาพช่องปากของผู้เข้ารับการจัดฟันเป็นไปอย่างง่ายดาย

การจัดฟันทั่วไปนั้น บ่อยครั้งที่ต้องถอนฟันที่ดีทิ้งไป หรือต้องใช้ palatal expanders เพื่อเพิ่มช่องว่างของฟัน ซึ่งการจัดฟันทั่วไปนั้นผู้ที่จัดฟันมักจะประสบกับความไม่สะดวกสบายระหว่างการจัดฟัน ใช้เวลานาน และยังได้รูปของฟันในลักษณะที่ไม่สมบูรณ์ การจัดฟันแบบ Damon เป็นการจัดฟันแบบใหม่สำหรับคนที่ต้องการจัดฟัน ที่ใช้แรงยึดดึงน้อย และยังถูกออกแบบมาอย่างเฉพาะเจาะจงเพื่อการจัดฟันให้เข้ากับใบหน้าของคนทุกรูปแบบ

ทันตแพทย์เด็นบลิสได้รับการับรองการจัดฟัน Damon System โดยทันตแพทย์เด็ลทัลบลิสจะทำการรักษาโดยการรวม 3 องค์ประกอบเข้าด้วยกัน คือ

1. Damon passive self-ligating braces ซึ่งจะทำให้ไม่ต้องพึ่งพาแรงดึงจากยางและการยึดติดของโลหะ เพราะโลหะจัดฟันไร้แรงยึดของ Damon System ผู้ที่เข้ารับการรักษาจะพบกับประสบการณ์การรักษาที่ไม่ต้องทนกับแรงยึดแน่นอีกต่อไป

2. Light high-technology shape-memory wires ทำให้การเคลื่อนที่ของฟันเป็นไปได้เร็วขึ้นและต้องการปรับแต่งจากทันตแพทย์น้อยลง

3. A new clinically proven treatment approach ทำให้การจัดฟันของคุณนั้นมีผลต่อโครงหน้าโดยไม่ต้องพึ่งพาการถอนฟัน หรือเครื่องมือใดๆ

ซึ่งเมื่อรวมทั้ง 3 องค์ประกอบนี้อย่างลงตัวแล้ว จะทำให้การรักษาเป็นไปได้เร็วมากขึ้น พบทันตแพทย์น้อยครั้ง รู้สึกได้ถึงความสบายที่มากขึ้น และยังได้รับผลการรักษาที่น่าพึงพอใจสูงสุด

วิธีการรักษา ใช้หลักการจัดฟันโดยอาศัยแรงยึด-ดึง ทำให้ฟันเคลื่อนที่ไปตำแหน่ง ที่กำหนดโดยทันตแพทย์จะเป็นผู้กำหนดทิศทางการเคลื่อนของฟัน นอกจากนี้ผู้เข้ารับการจัดฟันจะไม่สามารถถอดเครื่องมือเองได้ ดังนั้นจึงต้องมาพบทันตแพทย์ตามกำหนดเพื่อทำการเปลี่ยนเครื่องมือ (หากไม่มาตามนัดจะทำให้ระยะเวลาการจัดฟันนานขึ้น)

ระยะเวลาในการรักษา ด้วยความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านของทันตแพทย์เด็นทัลบลิส สามารถย่นระยะเวลาในการจัดฟันด้วย Damon System ให้เหลือเพียง 1-2 ปี ซึ่งจะใช้เวลาน้อยกว่าการจัดฟันทั่วไปถึง 30% ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสุขภาพและโครงสร้างฟันของแต่ละบุคคล

ขอขอบคุณข้อมูลจาก Damon System Official Site

จัดฟันด้านใน (Invisalign)

     การจัดฟันด้านใน เป็นการจัดฟันในลักษณะพิเศษเพื่อไม่ให้มองเห็นเครื่องมือจากด้านนอก เป็นการติดเครื่องมือที่ผิวด้านหลังของฟัน จึงทำให้มองไม่เห็นจากด้านหน้า ซึ่งแตกต่างจากการจัดฟันด้านนอกทั่วไป ทำให้ยิ้มได้อย่างมั่นใจอีกทั้งไม่ก่อให้เกิดการทำลายผิวฟันด้านหน้าด้วย ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ของการจัดฟัน

     กระบวนการรักษาและหลักการในการรักษาจะเหมือนกันกับการรักษาแบบใส่เหล็กด้านหน้า แต่อาจต้องอาศัยความสามารถพิเศษของทันตแพทย์และทีมงานที่มีความเชี่ยวชาญ และได้รับการฝึกอบรมมาเป็นพิเศษเฉพาะทาง เนื่องจากเครื่องมือที่ใช้จัดฟันเป็นเครื่องมือพิเศษและซับซ้อน

     การจัดฟันด้านในใช้ระยะเวลาในการจัดฟันพอๆกับการจัดฟันด้านนอก แต่บางครั้งอาจใช้เวลาน้อยกว่า ซึ่งขึ้นอยู่กับแต่ละกรณีของการรักษา และบางรายอาจใช้เวลามากกว่าการจัดแบบปกติทั่วไป เนื่องจากผู้ที่ต้องการจัดฟันแบบนี้ต้องให้ความร่วมมืออย่างดีในการดูแลรักษา เนื่องจากเครื่องมือจัดฟันชนิดนี้เป็นแบบพิเศษ ซึ่งอาจทำให้ต้องใช้เวลามากกว่าการจัดฟันแบบปกติ

การจัดฟันด้วยโลหะ

      การจัดฟันด้วยโลหะ เป็นการดัดฟันหรือการจัดฟันที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในประเทศ มักเห็นกันได้ทั่วไป โดยใช้เครื่องมือที่ทำจากวัสดุโลหะที่มีคุณภาพสูง และต้องมีการเปลี่ยนยางทุกเดือนเนื่องจากยางหมดอายุการใช้งาน และด้วยเหตุนี้จึงเป็นที่นิยมสำหรับผู้จัดฟันทั่วไปเพราะยางนั้นสามารถเปลี่ยนสีได้ตามความสร้างสรรค์ และปัจจุบันมีการพัฒนาเครื่องมือให้มีขนาดเล็กลงและมีความหลากหลายของสียางมากขึ้น ทำให้เราสามารถพบเห็นการจัดฟันแบบนี้ได้ ในกลุ่มคนไข้ทั่วไปที่ต้องการสีสัน และไม่มีปัญหาเรื่องคนอื่นที่สามารถมองเห็นการจัดฟันได้อย่างชัดเจน

ข้อดี

      เครื่องมือทำด้วยวัสดุที่เป็นโลหะ ผิวเรียบ มันวาว ทำให้คราบอาหารและจุลินทรีย์ติดได้ยากกว่า และการติดตั้งวัสดุด้านนอกของฟันทำให้การดูและและทำความสะอาดง่ายและสะดวกมากขึ้น และยังสามารถสนุกกับการเลือกสีสันต่างๆของยางได้อีกด้วย ส่วนเรื่องค่าใช้จ่ายของการจัดฟันแบบชนิดนี้มีค่าใช้จ่ายน้อยสุด ทำให้เป็นที่นิยมของผู้ที่ต้องการจัดฟันทั่วไป

ข้อควรระวัง

      ควรดูแลเครื่องมือตามคำแนะนำของทันตแพทย์ และพบทันตแพทย์ตามกำหนด เพื่อประสิทธิภาพในรักษาสูงสุดและใช้เวลาน้อยสุด และหากเกิดความผิดปกติของเครื่องมือภายในช่องปาก ให้พบหรือปรึกษาทันตแพทย์เพื่อรักษาอาการผิดปกติเหล่านั้นทันที

วิธีการรักษา

      ใช้หลักการการจัดฟันโดยอาศัยแรงยึดดึงทำให้ฟันเคลื่อนที่ไปตำแหน่ง ที่กำหนดโดยแพทย์จะเป็นผู้กำหนดทิศทางการจัดฟัน นอกจากนี้ผู้ป่วยไม่สามารถถอดเครื่องมือเองได้ ดังนั้นจึงต้องมาพบแพทย์ตามกำหนดเพื่อทำการเปลี่ยนเครื่องมือ

THANK DENTAL HOLIDAY @ DENTAL BLISS BANGKOK